Her ofiste ecnebinin “Geek” diye vaftiz ettiği, bizim kültürümüzdeyse “Bilgisayardan anlayan oğlan/kız” olarak kodlanan, teknolojiye meraklı bir-iki eleman olur. Format atan, program bulan, telefon root’layan, günde 3 öğün Lifehacker ve Gizmodo okuyan bu insanlar, kendi habitatlarına salındığında yine ecnebinin “DIY (Do It Yourself)” diye vaftiz ettiği, bizdeyse “Kendin pişir kendin ye” olarak anılan “abidik gubidik” projelerle uğraşırlar. Karbonat’ta bu işlerin sorumlusu ağırlıklı olarak Metehan ve ben oluyoruz, sanırım. (Metehan uyuma, teknoloji dünyasına sahip çık!)
Geçtiğimiz haftalarda Cenk’ten gelen “Sen niye blog’a yazmıyorsun?” çemkirmesi üzerine, blog’da sektöre ve sektördeki çalışanların içinden çıkılmaz sorunlarına dair dünyanın en sıkıcı yazılarını yazmaktansa, kişisel hobim olan teknoloji alanında herhangi bir kullanıcının işine yarayabilecek ipuçları ve “geek toy”lar paylaşabileceğimi düşündüm.
En nihayetinde, iki paragraf sonunda benden sıkılmayan cefakâr ve kıymetli okurlarım, ilk yazımı DIY dünyasının en sevilen oyuncaklarından bir tanesi olan Raspberry Pi’a ayırmaya karar verdim. Başlıktan da anlamışsınızdır, bu yazıda tutup da Raspberry Pi’la Linux’ta Terminal’e takla attırmaya çalışmayacağız. Bundan zevk alabilecek insanlar vardır mutlaka, ancak Raspberry Pi’ın daha geniş kitlelerce kullanılabilecek alanlarından bir tanesi olan ‘media center’ olarak kullanımı hadisesine eğileceğiz.
Şayet ortalama bir bilgisayar kullanıcısıysanız, bu yazıyı sonuna kadar okuduğunuz ve buradaki adımları takip ettiğiniz takdirde, Raspberry Pi sayesinde siz de ev ağınızdaki ya da harici diskinizdeki filmleri televizyonunuzda izleyebilir, gerçekten cüzi bir fiyat karşılığında televizyonunuzu (televizyon üreticilerinin kakalamasıyla değil, kelimenin gerçek anlamıyla) bir “Smart TV”ye dönüştürebilirsiniz.
Hazırsanız başlayalım.
İngiltere menşeli Raspberry Pi Foundation tarafından geliştirilen Raspberry Pi, kredi kartı boyutunda, tek karttan oluşan basit bir bilgisayar. Bilgisayar deyince aklınıza kasalı, monitörlü vs. bir çözüm geliyor olabilir, ancak bu öyle değil. Şöyle bir şey:
Fotoğraftan ölçeği tam olarak anlaşılmayabilir, kartın boyutu gerçekten de bir kredi kartı kadar. Sipariş ettiğinizde ne kadar ufak olduğuna şaşırabilirsiniz. Parçalar şöyle:
Raspberry Pi’ın Model A ve Model B olmak üzere iki versiyonu var. Bu rehberde ABD satış fiyatı 35$ olan Model B’yi ele alacağız. (İki modelin arasındaki farkları buradan inceleyebilirsiniz.) Model B, daha fazla RAM ve USB girişi içermesiyle, Model A’ya göre daha tercih edilebilir durumda. Aralarında da 10$ fark var.
Aslen bir eğitim projesi olan Raspberry Pi’ın bu modelinin üzerinde 2 USB, 1 HDMI, ethernet, SD kart, güç kaynağı, audio ve kompozit video girişi bulunuyor. Bu şekilde baktığınızda, güç kaynağını ve klavye/mouse gibi donanımları bağladığınız şirin oyuncağınızı monitörünüze ya da TV’nize taktığınız anda bir bilgisayara sahip olduğunuzu varsayabilirsiniz. 512 MB RAM’li, 700 MHz ARM işlemcili Raspberry Pi, fiyatının yanı sıra düşük enerji tüketimiyle özellikle yoksul ülkelerdeki okullara bilgisayar laboratuvarı kurmak amacıyla kullanılabiliyor.
Raspberry Pi, kendisi için özel olarak geliştirilmiş Linux tabanlı işletim sistemleriyle sorunsuzca çalışabiliyor. Daha önce de söylediğim gibi, biz bu yazımızda Raspbmc isimli özel bir Linux dağıtımını kullanarak, ev ve ofis ağlarında kullanılabilecek bir media center yaratma peşinde koşacağız.
Açık kaynak kodlu bir ev sinema sistemi yazılımı olan XBMC’nin Raspberry Pi için özel olarak hazırlanmış versiyonu olan Raspbmc, Raspberry Pi için geliştirilen tek media center amaçlı Linux dağıtımı değil. Onun dışında OpenELEC ve XBian gibi başka seçenekler de var. Ancak Raspbmc kurulumu en kolay çözümlerden biri olduğundan ve eklenti konusunda daha fazla seçenek sunduğundan, şahsen bana daha tercih edilebilir geliyor. Zaten Raspberry Pi’ın en güzel özelliklerinden bir tanesi, dilediğiniz kadar SD kart alıp, içine istediğiniz Linux dağıtımını kurarak denemeler yapmanıza izin vermesi. Denemekten ve yanılmaktan çekinmeyin.
Raspberry Pi’ı Raspbmc ile şahlandıracağımız bu rehberde, aşağıdaki donanımlara ve aksesuarlara ihtiyaç duyacağız. (Bir kısmı halihazırda evinizde bulunuyor olabilir, önce eski çekmeceleri karıştırın, boşuna masraf yapmayın.)
Bu tabloya baktığımızda, evinizdeki malzemelere göre 100-175 TL arasında bir masraf yaparak, ufak, modüler, kullanımı ve kurulumu kolay, sessiz çalışan ve işini iyi yapan bir media center’a sahip olacağınızı söyleyebiliriz.
Evet sevgili okurlarım, siparişleriniz elinize ulaştı ve şu an heyecanla Raspberry Pi’ı kurmayı bekliyorsunuz, biliyorum. Birkaç basit adımı takip edeceğiz.
(Not: Bu rehberde Raspbmc kurulumunu benim bizzat denediğim Windows işletim sistemi üzerinden anlatıyorum. Mac sahibiyseniz bu adımları deneyebilirsiniz. Linux kullanıcısıysanız bu rehbere ihtiyacınız olduğunu sanmıyorum, siz taşı sıksanız suyu çıkar zaten.)
1. Bilgisayarınıza Raspbmc kurulum dosyasını indirin.
2. Uygulamayı çalıştırmadan önce, bilgisayarınıza USB üzerinden bağlanan flash disk, harici disk vb. cihazları çıkarttığınıza emin olun. Yanlışlıkla kendi sürücülerinize format atmayın.
3. SD kartınızı kart okuyucuya takın ve uygulamayı çalıştırın.
4. Uygulamanın SD kartınızı gördüğünden emin olduktan sonra, “I accept the license agreement” kutusunu işaretleyerek “Install” butonuna basın.
5. 1-2 dakika işlemin tamamlanmasını bekleyin.
Hepsi bu kadar. Artık Raspberry Pi’la oynamaya başlayabiliriz. Öncelikle artık Raspberry Pi’ı alarak işletim sisteminin kurulumunu tamamlayalım.
Burada da gayet basit birkaç adımı takip edeceğiz ve Raspbmc kurulumu tamamlanmış olacak:
1. Raspberry Pi’ınıza az önce Raspbmc kurulum dosyalarını attığınız SD kartınızı, HDMI/ethernet kablonuzu ve klavyenizi bağlayın.
2. Tüm bağlantıların düzgün bir şekilde yapıldığına emin olduktan sonra, güç adaptörünü takın.
3. Raspbmc kurulumu başlayacak.
4. Bir kahve alın ve 15-20 dakika kadar sürecek kurulumu izlemenin keyfini yaşayın.
5. Ekrandaki yönlendirmeleri takip ederek işlemi tamamlayın.
Evet, Raspberry Pi’ınıza Raspbmc’yi kurdunuz. Bence kendinizi tebrik edebilirsiniz! Artık sizin de bir media center çözümünüz var.
Raspbmc sürekli güncellenen, eklentilerle güçlendirilebilen, görünümünden çalışma biçimine kadar özelleştirilebilen, gerçekten de üzerinde uğraşması zevkli bir media center çözümü. Kendiniz pek çok özelliğini keşfedebilirsiniz. Ben kendi evimde ne amaçlarla kullandığımı, ne gibi eklemeler yaptığımı kısa kısa yazacağım:
Burada paragraflarca yazdığıma bakmayın, tüm bu işlemler en fazla 1-1,5 saatinizi alacaktır. Sonunda hem fiyat/performans, hem de sağladığı kolaylık bakımından emeğinize değecek bir media center çözümünüz olacak. Keyfini çıkarın.
(Hamiş: Ha bir de, bu rehberde yazdığım her şeyi bizzat uygulamış olsam da, bu adımları takip etmenin kendi inisiyatifinizde olduğunu, oluşabilecek herhangi bir donanımsal zararda falan sizi tanımayacağımı bilin. İyi birisiyim ama enayi de değilim sevgili okurlarım.)